Niektórzy sportowcy wierzą, że nikotyna może zwiększyć wydajność umysłową i fizyczną. Ten szybko wchłaniany, silnie uzależniający parasympatykomimetyczny alkaloid wiąże się z neuronalnymi receptorami nikotynowymi acetylocholiny (nAChR) w mózgu. Wywołuje uwalnianie neuromediatorów (np. Nikotyna w większych dawkach może nasilać działanie serotoniny i wywoływać efekt "uspokajający" lub "depresyjny".
Istnieją trzy sposoby podawania nikotyny: doustnie, wziewnie i na skórę. Snus, forma suchej tabaki, która wywodzi się ze Szwecji w XVIII wieku, zawiera duże ilości nikotyny. Snus jest formą nikotyny, która szybko przenika przez błonę śluzową i do krwiobiegu. Stwierdzono, że nikotyna osiąga swój szczytowy poziom we krwi w sposób podobny do palenia papierosów. Doniesienia naukowe wskazują, że nowoczesny snus zawiera niższe poziomy toksycznych substancji chemicznych niż w przeszłości, ale nadal istnieją zagrożenia dla zdrowia związane z jego stosowaniem.
Snu i jego wpływ na wyniki sportowe
Niektórzy sportowcy, którzy przyznali się do używania snusu, twierdzą, że nikotyna może pomóc w kserostomii i kontroli wagi (poprzez tłumienie apetytu), koncentracji, przyspieszeniu czasu reakcji, relaksacji i poprawie koncentracji. Pomimo twierdzeń o korzyściach nikotyny w sporcie, nie ma dowodów na to, że nikotyna ma jakiekolwiek korzystne działanie. W rzeczywistości snus może mieć niekorzystny wpływ zarówno na wydolność anaerobową, jak i aerobową.
To samo dotyczy treningu siłowego. Badania nie wykazały żadnej poprawy w treningu siłowym po zażyciu snua. Może mieć nawet szkodliwy wpływ na maksymalne skurcze mięśni i szybkość generowania siły. Istnieją również ograniczone dane dotyczące pozytywnego wpływu snusu na funkcje poznawcze, nawet jeśli był on stosowany wcześniej. Wykazano natomiast, że snus przyjmowany w nocy zwiększa zmęczenie psychiczne i gotowość treningową. Morente Sanchez i współpracownicy (2015) stwierdzili, że uczestnicy nie mogli ukończyć testów z powodu poważnych skutków ubocznych, w tym dezorientacji, nudności zawrotów głowy, zmęczenia i drżenia. Regularni użytkownicy snusu wykazali znaczną poprawę w odczuwaniu zmęczenia, co sugeruje "ulgę z odstawienia", w tym przypadku 12-godzinną abstynencję.
Stosowanie snusu jest coraz bardziej popularne w sporcie, a wielu sportowców używa go w celu zwiększenia swoich osiągów. Jednak istnieje bardzo niewiele danych, które wspierają ideę, że snus może mieć jakiekolwiek korzyści dla sportowców. W rzeczywistości większość dowodów sugeruje, że snus może być szkodliwy dla treningu siłowego, ćwiczeń aerobowych i beztlenowych, i że nie ma na nie wpływu. Należy jednak zauważyć, że obecna baza wiedzy na temat nikotyny i snusu jest ograniczona przez liczbę opublikowanych badań, jak również unikalne wyzwania badawcze w tej dziedzinie.
Snus i jego wpływ na zdrowie
Istnieją mieszane dowody epidemiologiczne dotyczące wpływu używania snusu na raka trzustki oraz ryzyko wystąpienia raka jamy ustnej i gardła. Niektóre argumenty sugerują, że snus może być bezpieczniejszą alternatywą dla palenia. W wielu artykułach dokonano przeglądu powiązań epidemiologicznych pomiędzy różnymi rodzajami nowotworów a snusem (obok innych tytoni doustnych), przy czym wyniki nie są jednoznaczne. Ten artykuł jest zbyt długi, aby objąć całą literaturę. Cancer Research UK sugeruje jednak, że pomimo niejednoznacznych dowodów łączących snus z niektórymi rodzajami raka, zwłaszcza z rakiem trzustki, snus powinien być odradzany.
Oprócz proponowanych właściwości rakotwórczych, stosowanie snusu może być szkodliwe dla układu sercowo-naczyniowego ze zwiększonym ryzykiem cukrzycy typu 2, hipertriglicerydemii, obniżonego progu komorowego, podwyższonego cholesterolu całkowitego, obniżonego HDL, podwyższonego poziomu insuliny w osoczu, zwiększonego zwężenia naczyń wieńcowych, upośledzonego przepływu krwi w naczyniach wieńcowych i upośledzonej funkcji śródbłonka.
Istnieją silne dowody łączące regularne używanie snusu z chorobami przyzębia i higieną jamy ustnej. W miejscu stosowania torebek występują zmiany o charakterze keratozy ("snufdipper") indukowanej snusem. Istnieją pozytywne korelacje pomiędzy dziennym czasem trwania, spożyciem i historycznym użyciem. Badania wykazały wcześniej związek między paleniem tytoniu a ryzykiem urazów u żołnierzy. Dodatkowo stwierdzono, że osoby używające nikotyny są bardziej podatne na napięcie fizjologiczne i nietolerancję ciepła, co może prowadzić do wzrostu liczby urazów związanych z upałem. Ze względu na liczne konsekwencje zdrowotne, sportowcy nie powinni stosować tego produktu jako środka ergogenicznego lub rekreacyjnego. Sportowcy nie powinni używać snusu ani innych wyrobów tytoniowych ze względu na ich uzależniający charakter. Będzie to wymagało wsparcia i przejrzystych rozmów.
Snus i doping
WADA (Światowa Agencja Antydopingowa) nie zakazuje używania snusu, ale WADA umieściła nikotynę w swoim programie monitorowania w 2013 roku po tym, jak zasugerowano, że rośnie jej rozpowszechnienie i może poprawić wyniki sportowe. Aby produkt mógł znaleźć się na liście zakazanych produktów WADA, musi spełniać co najmniej dwa kryteria.
- Potencjał do zwiększania wydajności
- Potencjalne ryzyko dla zdrowia sportowca
- Narusza ducha i cel sportu (World Anti-Doping Agency 2020).
Trudno zrozumieć, dlaczego snus lub inne wyroby tytoniowe nie są zakazane, biorąc pod uwagę dobrze udokumentowany negatywny wpływ na zdrowie i potencjał zwiększania wydajności (choć nie ma na to żadnych dowodów).
Wezwanie do działania
Na podstawie ograniczonych dostępnych danych możliwe jest, że od 15 do 25% sportowców ma kompulsywny nałóg lub stosowało wcześniej doustną nikotynę. Jest to rosnący trend w sporcie. Ta alarmująco wysoka liczba użytkowników nikotyny wśród sportowców może wynikać z dostępności bezdymnych wyrobów tytoniowych. Dzieje się tak pomimo faktu, że istnieją dobrze udokumentowane negatywne skutki zdrowotne i wydajnościowe palenia, a także stygmatyzacja związana ze sportowcami. Wzrost używania snusu wśród młodszych graczy jest szczególnie niepokojący, ponieważ jest związany z postrzeganymi celami poprawy wydajności. Ważne jest, aby zniechęcać do używania snusu w sportach elitarnych ze względu na potencjalne skutki zdrowotne. Należy wyjaśnić sportowcom ryzyko zdrowotne. Ważne jest jednak, aby zrozumieć, że dowody wskazują na to, że wyniki będą raczej spadać niż się poprawiać.
